Sociaal werkers zijn creatief en flexibel. Dat blijkt uit alle interviews met leden van Verdiwel over hoe zij inspelen op de coronacrisis. We zijn trots op onze professionals. Digitaal werken is in een stroomversnelling terecht gekomen. We zijn allemaal vertrouwd geraakt met beeldbellen. Er zijn nieuwe digitale aanpakken uitgeprobeerd die we ook ná de crisis willen gebruiken om efficiënter te blijven werken. We zetten meerjarenplannen opzij om in het hier en nu te doen wat nodig is in het sociaal domein. Samen met onze opdrachtgevers, de gemeenten, die zien dat wij erin slagen om juist in zo’n crisisperiode ook kinderen, jongeren en kwetsbare burgers te bereiken. We weten dat al die positieve zaken onlosmakelijk verbonden zijn met een crisis die de hele samenleving op zijn kop zet, waarin angst is, eenzaamheid en verdriet.
Toen de coronacrisis begon, gooide de HefGroep in Rotterdam de al beperkte meerjarenplanningen overboord. ‘Ik zie nu veel perspectief in flexibel reageren op situaties die op je afkomen,’ zegt Vigdis van der Giesen, directeur-bestuurder van de HefGroep in Rotterdam. Zij pleit voor meer begrip voor jongeren, van wie volgens haar ‘enorme offers’ worden gevraagd. Zij vreest een economische crisis, een toename van kansenongelijkheid en bezuinigingen op sociaal werk. ‘Juist daarom moeten wij onze kansen pakken door goed te laten zien hoe onze pedagogisch medewerkers en schoolmaatschappelijk werkers preventief werken en wat dat oplevert. En hoe onze jongerenwerkers ervoor zorgen dat jongeren hun plek vinden in onze maatschappij, óók juist in deze tijd met zijn ingrijpende beperkingen. Dit alles natuurlijk in nauwe samenwerking met het onderwijs en de jeugdzorg.’
‘Wij komen veel eenzaamheid tegen. Nu, maar ook al vóór de coronacrisis.’ Aan het woord is Anna Rijpsma, opbouwwerker bij Welzijn Lelystad. Zij is gespecialiseerd in het thema eenzaamheid en verzorgt de cursus “Creatief leven”, waarin deelnemers leren uit die eenzaamheid te ontsnappen. Welzijn Lelystad coördineert het Sociaal wijkteam. Opbouwwerkers stimuleren inwoners iets voor elkaar te doen. Dat lukt goed in tijden van corona: ‘Er ontstaan allerlei bewonersinitiatieven die anders nooit waren ontstaan,’ zegt Rijpsma. ‘Hulp en aandacht voor elkaar is nu veel vanzelfsprekender.’ Welzijn Lelystad ondersteunt tal van burgerinitiatieven. Waaronder “Flevoland maakt mondkapjes”.
Het sociaal werk komt sterker uit de coronacrisis!’ concludeert Inge Wellecomme, manager WELZIN/Indebuurt033. ‘Overal heeft het sociaal werk goed laten zien waar we van zijn en hoe we dat doen.’ Het is een grote uitdaging om zorgverleners in de eerste en tweede lijn te overtuigen van de toegevoegde waarde van sociaal werk. ‘Wij hoorden dat huisartsen ggz-cliënten belden om te vragen hoe het met hen ging. Dat doen wij ook! En ondanks deze tijd kunnen we hen vaak ook concreet oplossingen bieden door ze in verbinding te brengen met het grote hulpaanbod, zoals burenhulpdiensten, online activiteiten en mensen die een luisterend oor kunnen bieden. Iedereen gaat erop vooruit als we met elkaar afstemmen over dat soort initiatieven.’
In de vorige aflevering van deze serie interviews vertelde Eufride Klein-Rouweler van Stichting Perspectief in Beuningen dat de gemeente graag wil dat haar dagopvang voor licht dementerenden weer open gaat. Hoe doe je dat terwijl de coronacrisis nog lang niet voorbij lijkt? ‘Ons Odensehuis willen we ook weer openen,’ zegt Rita Kruik van Welzijn Bloemendaal. ‘Dat is een laagdrempelige ontmoetingsplek voor mensen met beginnende dementie, mantelzorgers en eenzame ouderen. Binnenkort gaan we om de tafel zitten om een protocol uit te werken.’
‘Onze dagopvang voor ouderen is gesloten vanwege de coronacrisis, de deelnemers zijn nu thuis en hebben het zwaar. Hun mantelzorgers ook, voor hen valt het niet mee als ze weken thuis zitten met een dementerende partner.’ Aan het woord is Eufride Klein-Rouweler, directeur van Stichting Perspectief in Beuningen. Perspectief heeft 29 beroepskrachten en ruim 240 vrijwilligers. ‘De gemeente wil graag dat onze dagopvang weer open gaat. Dat willen wij zelf ook. Dus gaan we een protocol uitwerken met alle voorzorgsmaatregelen die daarbij horen in een dagopvang. Als er Verdiwel-leden zijn die zoiets al hebben of tips kunnen geven, hoor ik dat graag!’ 
Mieke Pirson, directeur-bestuurder van Algemeen Maatschappelijk Werk Midden-Limburg (AMW-ML) en Centrum voor Jeugd en Gezin Midden-Limburg (CJG-ML). 
‘In het sociaal werk gaat het vaak over eigenkracht, samenkracht en wijkkracht. In dit Verdiwel College met de Denker des Vaderlands Daan Roovers versterken we onze individuele en collectieve denkkracht!’ Met deze woorden opent voorzitter Greet Bouman deze bijeenkomst.
Eerder ingrijpen om erger te voorkomen. En daarbij gebruik maken van data en kennis. Daar draait het om bij Smart Start. Tijdens de Derde Inspiratiesessie “Van Curatie naar Preventie” vertelde programmamanager Vivian Jacobs over de factoren die Smart Start noodzakelijk maken en over de Kernstrategie van Smart Start, waarvan Design Thinking een belangrijk onderdeel is. Jetske van Oosten zet uiteen wat Design Thinking inhoudt en welke rol ontwerpers spelen in de transitieopgaven in de jeugdzorg en in de ouderenzorg. Van Oosten is programmaleider Actieagenda Ruimtelijk Ontwerp bij het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie in Rotterdam.