Hoe maak je je minder kwetsbaar voor de grillen van de lokale politiek?

In navolging van de vë³ë³r de zomervakantie vertrokken bestuurder Renata Fideli deed de Raad van Toezicht van Meerwaarde op 16 augustus via de media een herhaalde oproep aan de lokale politiek. Meerwaarde vraagt om herziening van het voorgenomen besluit om 2,2 miljoen euro — ofwel een derde van de subsidie — te korten en te komen met suggesties voor bezuinigingen zonder de zorgvuldig opgebouwde sociale basis te verzwakken.

Renata was een voorbeeld van een bestuurder in het sociaal domein die wist wat nodig was om vanuit een moedige, eigenzinnige en waardengedreven houding het lokale beleid te beïnvloeden. En meestal met succes: Meerwaarde groeide en professionaliseerde de afgelopen jaren gestaag en bouwde in de gemeente aan een stevig sociaal fundament. Renata sprak zich openlijk uit over voorgenomen besluiten die de sociale rechtvaardigheid raakten. Zij initieerde zelfs een lokale publiekscampagne waarin ze met gegevens van een onafhankelijk bureau aantoonde dat elke euro subsidie voor Meerwaarde drie euro aan zorg en opvang voorkomt!

Vlak voor haar overstap van Meerwaarde naar een nieuwe baan als bestuurder adviseerde Renata de gemeente Haarlemmermeer om dan maar vijf miljoen euro per jaar te reserveren voor zwaardere zorg om de gevolgen van de 2,2 miljoen jaarlijkse korting op Meerwaarde op te vangen. Financieel een appeltje eitje voor de lokale politiek zou je denken. Maar tot nu toe nog zonder resultaat. Het komt dus nog steeds voor dat gemeenten het sociaal werk als ‘iets extra’s’ zien in plaats van als een noodzakelijke basisvoorziening die juist geld bespaart en veel zorg voorkomt. Hopelijk gaat gemeente Haarlemmermeer met zoveel aangedragen argumenten nu toch overstag.

Deze casus zet mij wel aan het denken in hoeverre wij als bestuurders goed zijn opgeleid en toegerust om ons te bewegen in dit politieke spanningsveld. Hebben we scherp wat er in onze gereedschapskist moet zitten om hier onze rol goed in te kunnen spelen? Niet iedereen heeft immers van nature eenzelfde maatschappelijk kompas en inventiviteit als Renata. En dat geldt niet alleen voor ons als bestuurders, maar ook voor onze medewerkers in de wijk die eveneens een rol kunnen spelen in een kritische, meedenkende en soms ook belangenbehartigende rol ten opzicht van lokale beleidsmakers.

Toby Witte, lector Maatschappelijke Zorg en Sociaal Beleid van Hogeschool Rotterdam schreef hierover een verhelderende publicatie: “Sociaal werk en sociaal beleid: mee- en tegenbewegen in de beleidsarena”. Daarin betoogt hij: ‘Een belangrijk onderdeel van sociaal werk is het kritisch en ethisch kunnen reflecteren op hoe beleidsintenties van gemeenten en uitvoeringsorganisaties praktisch uitpakken. Sociaal werkers signaleren in hun dagelijkse praktijk kwesties die beleidsmatige interventie(s) vragen en behoren deze voor het voetlicht te brengen bij hun werkgever, maatschappelijke partners of de gemeente.’

Voor mij in ieder geval redenen genoeg om binnen de gelederen van Verdiwel nog eens goed te kijken of we op dit vlak niet nog meer gezamenlijk kunnen doen aan training, kennisdeling, inspiratie en het verbeteren van onze handelingsvaardigheden.

Sofie Vriends, voorzitter Verdiwel

Lees hier de publicatie van Toby Witte